Schriftlezingen: Deut 4,32—34-40 en Rom 8,14-17 en Mt 28.16-20

Mozes speecht over de uniciteit van de Heer God voor zijn volk: “Heeft ooit een andere God iets dergelijks gedaan? Hij is  een barmhartige God”(Deut  4.10. en vers 31). “Hij heeft in eigen persoon U met grote macht uit Egypte ….geleid,  hij heeft u naar hun land gebracht en het u in eigendom gegeven, zoals het heden is.” Deut 4.39 : “Onderhoudt Zijn geboden.. ..dan zult ge gelukkig zijn”.

Deze laatste woorden … “en het u in eigendom gegeven”  en ook: ‘Onderhoudt zijn geboden. dan zult ge gelukkig zijn’, roepen  bij mij dezelfde vragen op. Leven in dat land dat geconfisqueerd wordt, waar anderen wonen, krijgt ook een eigen religieus, godsdienstige invulling. En  “onderhoudt zijn geboden—dan zult ge gelukkig zijn” bepaalt de morele  kleur van dit land.

En nu kijkend naar Drievuldigheids – zondag. Deut 4,32—34,4:
Primo Levi (jood) schreef  ooit: “Het gebeurde en dus kan het opnieuw gebeuren” Inderdaad—en we zien ’t dagelijks.

En  Elie Wiesel zei daarbij: ”We moeten altijd partij kiezen. Neutraliteit helpt de onderdrukker, nooit het slachtoffer. Stilte moedigt de dader aan, nooit het slachtoffer”.

Lastig – en dat is nog een zwak woord- deze zinnen nu Israël  en de Palestijnen in staat van oorlog zijn en daar de Godsnaam (-Hij schenkt ’t ons), en een geschiedenis vanaf Abraham, Isaac en Jacob bij betrokken wordt, en als kenmerk: het onderhouden van de Wet. Als God dit land geeft is het logisch dat dit volk zijn Wet, zijn Naam draagt: ”Zorg voor de Wet, voor de voorschriften en bepalingen van de wet, dan zult u leven en bezit nemen van het land dat de Heer Gods u schenkt, De God van uw vaderen, hij schenkt u dit land. Zie hiervoor  Deut 4.23-24; zie ook 4.29 –31.

Aan gene zijde van de Jordaan, in ‘t 40e jaar, kondigt Mozes in opdracht van de Heer de Wet (Gods Wet) af. De eerste woorden (vers 1,3) zijn: “Trek verder…Aan u geef ik dat land in handen. Neem dus het land in bezit dat de Heer aan uw vader, Abraham, Isaac en Jacob, onder ede beloofd heeft, aan hen en hun nakomelingen”.
Dan vervolgt Mozes met een lofzang op God. – wat Hij, God, niet allemaal voor Israel gedaan heeft vanaf het begin; Hij heeft alles aan de kant geschoven, andere volkeren, alles en ruimte gecreëerd voor Israël.

In deze dagen van oorlog om/in Israël vind ik dit moeilijke teksten. Het beroep op Abraham, Isaac en Jacob neemt de gedachte van landroof niet helemaal weg. Een beroep op Abraham, Isaac en Jacob–ik begrijp niet helemaal hoe.  En dan als een soort slotzin: “plaats gemaakt voor  Israël”. IK  vind deze hoofdstukken moeilijk: `ze staan vol met  ‘verovering denken’ ook al is dit religieus gekleurd, vol van: “en die anderen? ” ; vol met: aan de kant, want God heeft dit voor ons bestemd. Dit is ’van ons’. Doet er niet toe, dat jullie eerst waren. Het evangelie met de slotzin: “ik  ben  met jullie alle dagen tot aan de voleinding der wereld” lost voor mij niets op.  Adembenemend.

Of, of: kunnen  we hier ook zeggen: De bijbel is niet geschreven om informatie te geven, om geschiedenis vast te leggen, maar is om te leven, is om ons lezers en hoorders wegen ten Leven voor te houden.  Zou het zo kunnen zijn dat je in deze teksten leest hoe God omgaat met mensen/volkeren die leven naar Gods bedoeling, hoe God omgaat met hen die dat niet doen. Zou het zo kunnen zijn dat dat het niet om de concrete, feitelijke mensen van toen gaat; maar om  mensen die een voorbeeld kunnen zijn, en mensen die dat helemaal niet, juist het tegendeel, zijn. Mozes; is dat die ene persoon van toen, of is Mozes model voor hen die Gods wegen willen gaan. Met vallen en opstaan. Maar daar is Mozes voor om ons weer op het rechte pad te krijgen.

Emeritus-pastor Henk Bloem